Deviatie is de afwijking van een kompas door magnetische invloeden van het eigen schip. Als uw schip van staal is, kan die afwijking zeer groot zijn. Maar ook op houten en polyester schepen heeft het stuurkompas een afwijking onder invloed van stalen en ijzeren onderdelen en electrische apparatuur.
Deviatie is op alle koersen verschillend in richting en sterkte. De magnetische storingen aan boord laten zich meestal niet oplossen. U moet dus zorgen dat u weet wat de deviatie op alle koersen is.
Hiervoor maakt u een deviatietabel of een stuurtafel. Meer hierover leest u in de Waterkampioen nummer 12 van 2013. En zie ook de ANWB website over deviatie ...
Maak uw eigen stuurtafel. Doe eerst de download in uw winkelwagen en winkel eventueel verder. Ga langs de kassa en download het PDF document. U kunt de tabel daarna uitprinten.
Met uw schip vaart u op verschillende koersen en noteer dan de kompaskoers en de ware koers volgens de GPS (de meeste smartphones hebben tegenwoordig al een GPS ingebouwd). Uit de zeekaart haalt u vervolgens wat de variatie is (let op: de variatie wijzigt jaarlijks, gebruik een recente kaart). Hierna kunt u de deviatie op alle gevaren koersen uitrekenen. Zet deze in de tabel en teken vervolgens een vloeiende lijn tussen alle gevonden punten.
Controleer met regelmaat of de deviatie in de tabel nog de juiste is.
De koersformule is WK = KK + var + dev
WK: Ware Koers
KK: Kompaskoers
var: Variatie
dev: deviatie
Voorbeeld: U vaart in de lichtenlijn van 135° en leest op het kompas 132°. In de kaart is de variatie 0°. De deviatie bij een kompaskoers van 132° is dan +3°.
Tip 1: Neem de tabel weer mee naar huis en print de PDF opnieuw op een wat dikker papier. Neem nu de deviatiekromme over. Bij de meeste copyshops kunt u de deviatietabel laten plastificeren. Gebruik deze versie aan boord en bewaar de andere thuis.
Tip 2: Als u de plaats van uw magnetisch stuurkompas verandert moet u een nieuwe tabel maken. Dat geldt ook als u grote wijzingen aan boord doet. Bijvoorbeeld als u een nieuwe motor of een radarinstallatie installeert.
Tip 3: Een GPS rekent de gevaren koers uit aan de hand van vorige posities en de huidige positie. De koers die een GPS toont is dus een gemiddelde koers die u stuurde. Zorg er dus voor dat u enige tijd een constante koers vaart en noteer dan pas de magnetische en ware koers volgens de GPS. Rustig weer en geen stroom is dus van belang.
Tip 4: Geen GPS of de GPS controleren? Kijk in de kaart of er lichtlijnen of andere makkelijk te herkennen en dus makkelijk te sturen richtingen zijn te vinden. Elke lijn kunt u in twee richtingen varen (er naar toe en er vanaf). De richting in de kaart is dan de ware koers.
